Het is ongetwijfeld makkelijk, whatsappen met een leerling, want lekkere korte lijnen en je kunt er nog een emoticon bij plakken ook. Maar zeg nou eerlijk, dit is toch geen manier van communiceren tussen een docent en een leerling?
Afgelopen juni, dinsdagavond 21.30 uur. Mijn dochter van 14 staat huilend voor me. In haar handen haar telefoon. ‘Ik blijf zitten’, zegt ze snikkend. ‘Mijn mentor heeft het me net ge-appt.’ Even weet ik niet precies wat ze bedoelt. Wat? Hoe? Hoezo? Ze geeft me haar telefoon. Op het scherm popt een whatsappgesprek tussen mijn dochter en haar mentor op.
Het begint met wat over en weer ge-app over een project dat mijn dochter moet doen, en dan ineens staat het er: ‘Oh ja, we hebben vandaag een vergadering over je gehad en je laatste toetscijfers zijn niet goed genoeg, daarom blijf je zitten.’ Gevolgd door een hele rij emoticons. Ik ben echt van mijn sokken geblazen. Door het bericht én die stomme rij emoticons. We hebben het hier over een docent van dertigplus die bekwaam wordt bevonden om les te geven. En die dan zoiets naar een leerling stuurt.
Heel lang om erover na te denken heb ik niet, want mijn dochter is ontroostbaar. Ze had zo hard geleerd. En gedacht dat ze het wel zou redden. En nu moet ze naar een andere klas. Zonder haar vriendinnen. Ik ben tot middernacht bezig om haar te troosten. De volgende dag stuur ik haar mentor een boze mail. Waarin ik vraag waarom ze dit zomaar onaangekondigd aan onze dochter vertelt, zonder het eerst met ons te bespreken? En waarom via de app en niet gewoon face to face, of in een telefoongesprek desnoods? En hoezo om half 10 ‘s avonds? Weet ze wel dat ongeveer de bedtijd is van veertienjarigen? De mentor reageert met dat ze het goed bedoelde, dat het gesprek er naar was, dat de relatie die ze met mijn dochter, en andere leerlingen, heeft er een is van wederzijds vertrouwen, en dat ze daarom vond ze dat ze dit wel kon appen.
Haar antwoord zorgt eigenlijk voor meer olie op het vuur dan dat ze de angel uit het probleem haalt. Hoezo was het gesprek ernaar? Het ging van babbelen over een schoolproject hupsakee zo over naar doubleren, zonder enige inleiding. En een gesprek? Het zijn verdomme getikte letters! En dan dat tijdstip! Het hele voorval ging me steeds minder aanstaan. Ik snap dat het voor docenten handig is om te appen met hun leerlingen. Maar ik vind het vooral een nogal makkelijk benadering: ik app het, dus daarmee is het maar gezegd. Maar juist van een gesprek leren kinderen. Helemaal als het gaat om een moeilijke boodschap als ‘je blijft zitten’. Je wil toch op zijn minst iemands reactie pijlen? En iemand de kans geven om te reageren, in gesproken woord welteverstaan. Bovendien worden de contouren van een docent-leerling-relatie op een medium als whatsapp onduidelijk. Het wordt al snel een gezellig ons kent ons onderonsje met, helemaal met die vreselijke emoticons. Maar als docent ben je niet één van hen, maar hun docent. En dus sta je boven, of naast zo je wilt, je leerling. Het is niet de bedoeling dat je het gezellig hebt, het is de bedoeling dat je mijn kind, en alle andere kinderen in de klas, iets leert. En dat doe je niet door gezellig met ze te whatsappen. Je bent nu eenmaal geen vrienden, hoe makkelijk dat het werk van docenten misschien ook zou maken. Als je als docent vragen van een leerling krijgt, iets wil meedelen, of even snel iets wil bespreken, dan kan dat gewoon via de mail. Helemaal als de mail gekoppeld is aan zo’n schoolapp als magister, want daar kijken leerlingen echt meerdere keren per dag op.
Ik kwam er met de mentor van mijn dochter niet helemaal uit. Ze had met de beste bedoelingen gehandeld vond ze. En ze wilde haar leerlingen zelfstandig maken, en dat doe je volgens haar door ook gewoon dit soort zaken met hen te bespreken. Nu ben ik helemaal voor zelfstandigheid en zelfredzaamheid, maar via een berichtje een leerling laten weten dat ze blijft zitten heeft daar niks mee te maken. Helemaal omdat het zo’n gevoelig onderwerp is.
Omdat ik me er zo druk om maakte verbrak de mentor alle whatsappbanden met mijn dochter en knikkerde haar niet alleen uit de klasapp, maar ook uit schoolkrantgroepsapp. Weer tranen thuis, want mijn dochter had nu het gevoel dat ze werd buitengesloten. Weer mailde ik de mentor – ik belde eerst, maar er werd keer op keer niet opgenomen, met de vraag of ze mijn dochter terug in de groepapps kon plaatsen omdat ik daar dan wel het gemak en nut van in zie. Je wilt geen 30 appjes sturen met de boodschap dat het eerste uur uitvalt, of dat de copy voor de schoolkrant morgen ingeleverd moet worden. Er kwam geen mail terug. De directeur die ik vervolgens belde nam wel op, en vond het ook wel raar dat het een en ander zo was verlopen. Hij beloofde na te denken over een protocol over whatsappen met leerlingen. Niet lang daarna kregen alle ouders van de klas van mijn dochter een korte mail van de mentor waarin ze schreef dat ze voortaan alleen nog maar met leerlingen zou mailen.
Probleem opgelost? Ja en nee. Want even appen blijft makkelijk. Ook wat mijn dochter betreft, want laatst stuurde ze een app naar haar Duitse lerares die blijkbaar haar nummer daarvoor beschikbaar had gesteld. ‘Lekker makkelijk, mam’, vindt ze. Als ik dan zeg dat ze dat lekker makkelijk moet mailen vindt ze mij ‘iemand uit de vorige eeuw’. Maar jammer voor haar, want dat appen met docenten geldt ook gewoon voor haar. In een groepsapp oké, maar één op één niet. Om misverstanden, miscommunicatie én tranen ‘s avonds laat op een schoolavond te voorkomen.
