Martine komt uit een geslacht van werkende vrouwen, en is er trots op. Maar haar dochter denkt daar echt heel anders over.
‘Waarom heeft Katrien Duck eigenlijk geen werk?’, vroeg mijn Donald Duck-verslaafde zoon toen hij zes jaar was. Ik was in mijn nopjes. Het was hem opgevallen dat Katrien wel altijd liep te mopperen dat Donald nooit geld had en cadeautjes gaf, maar dat zij de hele dag bezig was met theekransjes en breiclubjes. Ik was er echt supertrots op dat ik een man ging afleveren aan de maatschappij, die zo jong al snapte dat gelijkheid tussen mannen en vrouwen, ook zit in de gelijke verdeling van zorg, geld en werk.
Van generatie op generatie
Dat je voor jezelf moet kunnen zorgen, is de boodschap die in mijn familie van generatie op generatie is doorgegeven. Mijn betovergrootmoeder had naar verluidt een café en mijn overgrootmoeder verdiende haar eigen geld met een pension aan huis. Mijn oma had als alleenstaande moeder allerlei flutbaantjes en drukte mijn moeder op het hart ‘vooral door te leren’. En dat deed ze.
Studeren zat er niet in, maar verpleegster was ook een mooi beroep. En dat werd ze. Tot haar trouwen. Want dat vrouwen ‘uit werken’ gingen, was begin jaren zeventig eigenlijk helemaal niet zo normaal. Sterker, als je trouwde en kinderen kreeg, ging je stoppen. Ik weet nog dat we in de tweede klas eerst de bruiloft van de juffrouw vierden en dat ze vervolgens met ontslag ging.
Nieuwbouwwijk
Mijn moeder vertelt altijd dat ze zich toen ‘te pletter’ verveelde daar in die nieuwbouwwijk met twee kleine kinderen. Het kriebelde en die opleiding zorgde ze een baan kon bemachtigen in een ziekenhuis. Een buurvrouw beet haar toe: ‘Verdient je man soms niet genoeg?’.
Vrouwen bijten elkaar nog steeds de kop af in discussies over de vraag of vrouwen al dat niet moeten werken, en hoeveel. Laat de woorden munttheemoeder en deeltijdprinses vallen en je hebt een online ruzie. Want werken moet vooral ‘eigen keuze’ zijn. Ik vind het iets minder vrijblijvend. Want wie (op kosten van de belastingbetaler) een studie heeft gedaan, mag ook een bijdrage leveren aan de maatschappij en heeft de tools gekregen om haar (of zijn) broek op te houden.
‘Zorg voor jezelf’
Ik heb ook een dochter, die ik opvoed met de boodschap: doe wat je leuk vindt, maar zorg dat je altijd voor jezelf kunt zorgen. Dus ik daag haar af en toe uit. Vind bijvoorbeeld dat ze wiskunde moet kiezen in haar verder vederlichte havo-profielkeuze. Toen we daarover weer een discussie hadden, zei ze plompverloren: ‘Ach mam, weet je, ik zoek toch gewoon een rijke man.’
Ik mompelde geschrokken iets over ‘je eigen broek ophouden’ en begon over Katrien Duck en dat haar broer toch wel snapte dat je van theekransjes en taartenbakwedstrijden niet gelukkig werd. “Maar Katrien Duck heeft helemaal geen broek”, zei ze.
“Ja, maar jij wel”, antwoordde ik.