We appen heel wat af met onze pubers. En dat gaat eigenlijk prima, al zijn er wel wat irritaties over en weer in de whatsapp-taal die beide partijen gebruiken.
Voor het NRC werden mijn dochter en ik geïnterviewd over whatsappen. En waarom we ons zo aan de whatsapp-taal van de ander ergeren. Als je met je puber appt vallen je gesprekken namelijk automatisch in de categorie snappy (de puber) versus correct (de ouder). Als je zelf veel met je puber appt zal je ongetwijfeld het verschil in taalgebruik merken. Ik schrijf nog hele volzinnen, inclusief interpunctie, mijn beide pubers zijn kort van stof en tikken zonder hoofdletters en punten. Of, in geval van mijn dochter, met heel veel hoofdletters om dat wat ze tikt aan kracht bij te zetten. Of, in geval van mijn zoon, met woorden die uit één letter bestaan, ‘K’, ‘J” of ‘N’ – het is denk ik wel duidelijk waar die letters voor staan: Oke, Ja en Nee, wat zo ongeveer zijn range aan antwoorden op mijn vragen is.
Hoofdletters en éénletterantwoorden
Dat we ons zo ergeren komt omdat ieder van ons op een andere manier naar die berichtjes kijkt, zegt taalonderzoeker Lieke Verheijen in het NRC . Voor pubers is appen een alternatief voor bellen. ‘Korte, snelle teksten vliegen heen en weer’, aldus Verheijen. ‘En aangezien de automatisch aanwezige toon en kleur van het gesproken woord ontbreken, hebben de jonge whatsapp-gebruikers daar hun eigen middelen voor gecreëerd.’ Dat verklaart dan ook de hoofdletters van mijn dochter en de eenletterantwoorden van mijn pubers.
Rijtje letters achter elkaar
Dat eigen taaltje, met bijbehorende codes, is nog best ingewikkeld. Het duurde even voordat ik doorhad dat als mijn dochter een bericht met hoofdletters tikte dat dat niet kwam omdat ze haar toetsenbord verkeerd had ingesteld, maar om iets duidelijk te maken. Als ze met vriendinnen afspreekt is haar antwoord niet ‘oké, tot zo’, maar ‘YESSSSS ZIN IN’, waarmee ze laat zien dat ze niet zomaar zin heeft, maar heel erg veel zin. Ze verwacht dat ook een beetje van mij. Als ze appt dat ze een dikke voldoende heeft gehaald voor economie, een vak dat voor haar een uitdaging is, dan is ze teleurgesteld als ik een simpel ‘Goed gedaan’ tik. Dat moet ‘GOED GEDAAN!!!!!!’ zijn. Inderdaad, met een heel rijtje uitroeptekens, want het is niet zomaar goed gedaan, het is echt heel goed gedaan. En het liefst ook met een rij letters achter elkaar, want hé, het is economie dus is het goed in het kwadraat. dat neerkomt op ‘GOEOEOEOEOEOEDDDDD GEDAAAAAAAN’. Het liefst ook met een emoji of twee erachter, al weet ze dat ik dat eigenlijk nooit doe.
Afkortingen appen
Waar ik ook lang over heb gedaan zijn al die afkortingen waarmee mijn pubers rondstrooien op whatsapp te ontrafelen. Uit ‘idd’ (inderdaad), ‘gwn’ (gewoon) en ‘wnn’ (wanneer) kwam ik nog wel, maar ‘idk’ (I don’t know), ‘wyd’ (what you do) en ‘lmk’ (let me know) hebben ze moeten uitleggen. En niet elke afkorting heeft een lange houdbaarheidsdatum. ‘Lol’ (laughing out loud) is ‘lel’ (laughing extremely loud) geworden. En OMG is niet meer oh my god, maar oh my Gucci.
Vreselijke voiceberichten
De ergernis bij mijn pubers zit ‘m in de lengte van mijn berichtjes. Mijn dochter zegt steevast dat ik hele bijbels naar haar app, mijn zoon appt vaak terug dat hij geen tijd heeft om dat állemáál te lezen. Zij tikken hooguit kleine berichtjes. Is de gespreksstof langer, dan sturen ze, oh horror, van die vreselijke voiceberichten. En die wil ik dan weer niet afluisteren omdat ik collega’s om me heen heb of in de bus zit en geen koptelefoon heb.
Spellingcontroller
Mijn pubers ergeren zich ook kapot aan mijn spellingscontrole-fetish. Zodra ik een fout in hun getikte app ontdek, tik ik terug dat ik pas antwoord geef als hun appje in correct Nederlands is opgesteld. Ik hoor door mijn telefoon hun tanden knarsen en zie hun ogen rollen, maar zoiets als ‘weet je waar me boek is’, trek ik heel slecht. Ik hoop ze op die manier nog een beetje de Nederlandse spelling door hun strot te duwen. En dat werkt eigenlijk best goed Niet alleen tikken ze steeds vaker in behoorlijk Nederlands, tenminste in de appjes die ze naar mij sturen, ze letten ook beter op. Want ik maak natuurlijk ook wel eens een fout en word dan genadeloos afgerekend door die twee.
Etiquette
Maar hoe hoort het nu eigenlijk? Heb ik met mijn spelling gecontroleer en lappen tekst gelijk? Of zijn mijn pubers met hun korte berichtjes en afkortingen de maatstaf? In het NRC zegt etiquette-expert Beatrijs Ritsema dat de etiquette wordt bepaald door de meerderheid. Hoewel jong en oud WhatsApp gebruikt zullen volgens haar ouderen zich eerder de etiquette van de jongeren eigen maken dan andersom. Want hoe vaker ouderen appen, hoe informeler ze dat zullen doen.
***
Lees ook: 10 allergrappigste whatsappjes met onze pubers en 15 trucjes van pubers om hun telefoon ’s avonds hun kamer in te smokkelen.
Meer lezen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
