Dit artikel gaat door onder de afbeelding
Jeminee. Dacht ik een uitermate ontspannen kerstreces tegemoet te gaan, moet ik opeens al mijn toekomstplannen gaan herzien. Jarenlang droom ik er al van om oud te worden ergens in zonnig Zuid-Frankrijk waar de geest van Picasso en al zijn geweldige vrienden rondwaart. Maar ja, nu Frankrijk ineens wel iets heel raars gaat doen, kan ik me er met goed fatsoen eigenlijk niet gaan vestigen.
Frankrijk (en zijn geweldige president die ik geweldig blijf vinden, alleen al omdat hij met zijn vrijgevochten hart getrouwd is met zijn 25 jaar oudere vrouw – I LOVE IT) gaat namelijk per direct het telefoongebruik op school verbieden voor leerlingen tussen de 11 en 15 jaar. En dat vind ik echt onbegrijpelijk. Onbegrijpelijk, bizar en de grootste betutteling die je maar kunt bedenken.
Ik kijk al jaren tijdens mijn lessen tegen telefoons aan. Naast alle spullen die leerlingen nodig hebben, zoals boeken en schriften en een flesje water (en af een toe wat te eten) en pennen en stiften en pastelkleurige markers en dat allemaal, is daar ook bijna altijd de smartphone. En ik zeg er bijna nooit iets van. Ik heb de telefoon in mijn lokaal altijd simpelweg genegeerd of gewoon nuttig ingezet tijdens mijn lessen.
Daarnaast vind ik het gebruik van de telefoon eigen verantwoordelijkheid van de leerling. Ik geloof er gewoon niet zo in dat het voeren van strenge regels, op school of thuis, íets bijdraagt aan de ontwikkeling van verantwoordelijkheidsgevoel van een puber. Dus ik laat mijn leerlingen lekker zitten met hun telefoon op tafel. Het duurt af en toe even voordat alle leerlingen om kunnen gaan met mijn beleid, maar mijn geduld in combinatie met liefdevolle aansporingen om die telefoon even weg te doen, wordt altijd weer beloond.
En ja, er wordt weleens een appje verstuurd of gelachen om een flauw filmpje, of we zitten ineens ‘live’ op insta – dat is niet helemaal de bedoeling, vooral niet in verband met mijn privacy en die van de andere leerlingen. Maar toen ik vorig jaar drie mavo-4 klassen achter elkaar dezelfde les gaf, opperde ik zelf of het misschien een goed idee was om ‘live’ te gaan, dan hoefde ik maar een keer hetzelfde verhaal te vertellen in plaats van drie keer.
Mijn leerlingen gebruiken hun telefoon ook om woorden op te zoeken in het digitale woordenboek, om muziek te luisteren, informatie op te zoeken voor hun betoog, boekverslag of ze leren woordjes met een app. Ze gebruiken de smartphone om een boek te lezen of een luisterboek te luisteren, aantekeningen te maken, foto’s te maken van mijn instructie op het bord.
Ze kijken ook op hun rooster, en oh wat is het altijd een feest als een leerling door heeft dat ‘Het cijfer van wiskunde erop staat’. Heb je weleens 27 leerlingen tegelijk hun cijfer zien bekijken? Is een fraaie Bertold Brecht op zich. Er vallen tranen, er wordt gejuicht, vaders en moeders worden geappt (of juist niet natuurlijk), gemiddeldes worden opnieuw berekend. En daarna gaan ze gewoon weer verder met hun werk.
Ondanks die telefoons wordt er altijd gewoon gewerkt in mijn les. Als ik er wat van zeg, komt het vaker voor dat een leerling echt iets heel nuttigs op zijn telefoon zit doen, dan dat hij bijvoorbeeld schoenen bestelt of doelloos rondhangt op welke social media dan ook. En dan voel ik me altijd heel lullig. Blijkbaar werkt vrijheid én verantwoordelijkheid geven best goed.
Laatst was een leerling echt de helft van een blokuur van 100 minuten toch afgeleid geraakt door haar telefoon. ‘Het is echt even nodig, mevrouw’, zuchtte ze toen ik voor de derde keer langsliep met een frons in mijn voorhoofd. Ik heb haar gelaten. Ik had allang al door dat ze een rotbui had en van haar opdrachten toch waarschijnlijk niets zou bakken. Na een korte wandelpauze tussen de twee lesuren in, liep ze langs mijn bureau en legde haar telefoon bij mij op tafel. 50 minuten later haalde ze hem weer op, terwijl ze in haar schrift liet zien dat al haar werk en wat extra werk af was.
Dan ben ik pas echt blij en trots op zo’n puber. Die heeft niet alleen goed voor zichzelf gezorgd door wat tijd voor zichzelf te nemen. Maar daarna heeft ze ook nog eens verantwoordelijkheidsgevoel getoond door haar telefoon bij mij op tafel te leggen.
Dus voor alle ouders die zich druk maken om die telefoons op school: heb geduld, wees niet te streng, ga gerust met je pubers in gesprek, want dat doe ik uiteraard ook. En wees eerlijk, hoeveel van jullie zitten dit artikel nu te lezen op hun telefoon om het vervolgens te liken op Facebook, door te sturen in een appgroep voor ouders die zich zorgen maken over hun puber, om daarna ook gewoon weer verder te gaan met de orde van de dag?
