Lotte wil graag dat de rest van de wereld kennismaakt met haar broertje Romijn zoals zij hem ziet: een autistische en zwakbegaafde jongen van 12, maar ook een heel bijzonder jongetje. En zeker niet dom, want hij kan zoveel meer. “Het is jammer, en eigenlijk ook niet eerlijk, dat hij allerlei labels opgeplakt krijgt.”
Hoe dat voor haar is, een broertje als Romijn, vindt ze moeilijk om zo 1, 2, 3 uitleggen. Het is immers haar enige broertje, dus ze weet niet beter. “Ik was zes toen hij werd geboren, en acht toen de diagnose autisme werd gesteld. Voor mij is Romijn dan ook gewoon zoals hij is. Een ontzettend lief en slim jongetje. Maar ook een jongetje dat bijvoorbeeld niet goed kan omgaan met veranderingen. Als we boodschappen gaan doen dan vertellen we hem van te voren naar welke winkels we gaan. Romijn denk dan heel rechtlijnig: stad, supermarkt, drogist, naar huis. Als we dan toch nog even naar een andere winkel willen dan is dat verwarrend voor hem en wil hij het niet.”
En nee, dat vindt ze niet lastig. Ze is wel gewend hoe het bij Romijn werkt. “Je kunt denken: jammer dat we niet iets spontaan kunnen doen, maar je kunt ook denken: stick to the plan. En soms kunnen we hem overhalen met snoep. Hij is dol op lolly’s, dus als we hem er een beloven dan wil hij toch nog wel even met ons iets doen wat we van te voren niet hadden afgesproken.”
Het plan om een documentaire over haar broertje te maken ontstond begin 2017 toen ze voor een filmfestival in haar woonplaats een klein filmpje over hem maakte. “Het was eigenlijk een soort trailer geworden, en het inspireerde me om meer te filmen. Om mijn verhaal over hem te vertellen, wie hij is, en waarom hij doet zoals hij doet. Ik ben onder meer met hem mee naar school geweest en heb zijn juffen geïnterviewd, maar ook mijn ouders en een expert op het gebied van autisme. Ik wilde een compleet beeld geven van Romijn.”
Ze vindt het belangrijk dat mensen ook de andere kant van haar broertje zien. “De maatschappij heeft een label op hem geplakt: jij bent autist. Punt. En ik vind het niet eerlijk als hij alleen op die manier bekend staat, als een dom en retarded jongetje. Romijn is slim op zijn eigen manier. Hij kan dingen niet die wij wel kunnen, maar kan op zijn beurt weer dingen die wij niet kunnen. Hij kan bijvoorbeeld ontzettend goed onthouden. Elke video die hij op YouTube ziet kan hij na een keer woord voor woord meepraten. En de eerste keer dat hij het alfabet opnoemde deed hij dat achterstevoren. Autisme is echt niet alleen maar negatief. Romijn is slim op zijn manier.”
Dat het soms ook lastig is, ontkent Lotte niet. Als ze met haar ouders iets wil doen moeten ze zich altijd afvragen: als we dit doen, kan Romijn dat dan? Kan hij het aan? Zoiets als wintersport is voor een kind als Romijn teveel. Terwijl Lotte dat best wel graag wil doen. En met haar ouders drie weken backpacken zit er ook niet in. “Daar kun je heel lang boos om zijn, of je denkt: ik doe dat later wel. Ik heb gekozen voor dat laatste.”
Hoewel het altijd om haar broertje draait zou ze hem voor geen goud willen ruilen. En laten we vooral niet vergeten dat zo’n broertje ook voordelen heeft. “Hij is twaalf, dus een puber. Maar mentaal is hij ongeveer vier jaar. Ik heb dus niet zo’n irritant puberbroertje. Dat is echt een groot voordeel, hoor.”
De documentaire is een mooi, eerlijk en indrukwekkend portret van het leven met een broertje met autisme. Het laat zien waar Lotte en haar ouders tegenaan lopen, de keuzes die ze (moeten) maken, maar ook, of vooral het plezier dat ze met elkaar hebben. Zoals Lotte zelf zegt: ‘Romijn is echt meer dan alleen een autistisch kind’.
Bekijk de trailer van ROMIJN:
De hele documentaire is te zien op You Tube. Volg ook de facebookpagina van Romijn, de documentaire .
