De moord op de Londense jonge vrouw Sarah Everard maakt veel los, ook onder pubermeisjes in Nederland. Zorgen maken over veilig thuiskomen zou niet moeten, maar meisjes weten ook: je bent niet altijd veilig als je alleen over straat loopt.
Al een paar dagen hebben we het bij ons thuis over de Londense Sarah die ‘s avonds terug naar huis liep en nooit is aangekomen. Twee dagen later werd haar lichaam gevonden in een bos niet ver buiten Londen. Een politieagent is verdacht en opgepakt. Dit is de angst van heel veel vrouwen. Schrijfster Rebecca Reid vatte het op Twitter gevat samen: ‘Iedere vrouw die ik ken is verpletterd door het verhaal van Sarah Everard. Dit is waar ze ons van kleins af aan bang voor leren zijn. Het bewijs dat we niet bang zijn zonder reden’.
Uit een onderzoek van de stichting Stop Straatintimidatie komt naar voren dat 84 procent van de vrouwen tussen de 15 en 35 jaar regelmatig (seksueel) wordt geïntimideerd. En dat gaat van nafluiten en -sissen tot schelden, achtervolgen en betast worden. Op Nos.nl las ik dat elk meisje voordat ze volwassen is een vorm van seksuele intimidatie overkomt. En een onderzoek op Rutgers.nl toont aan dat 73% van de meisjes in Nederland een vorm van seksuele intimidatie heeft ervaren sinds ze 15 jaar zijn. Het zijn onderzoeken waar ik buikpijn van krijg.
Ongewenst gedrag is niet normaal
In de reacties op de dood van Sarah delen vrouwen de dingen die ze doen om veilig thuis te komen. Liever omfietsen dan alleen door een donker park fietsen. Doen alsof je aan het bellen bent. Een sleutelbos in je hand houden als wapen. Achterom kijken. De straat oversteken als er een man achter je loopt. Laten weten dat je veilig bent thuisgekomen. Het gekke is, dat ik dat zelf ook doe, maar daar niet heel bewust over nadenk. Veel vrouwen die ik ken doen het ook, dat continu op je hoede zijn. Alsof het normaal is dat we onszelf op deze manier moeten ‘beveiligen’, maar het is natuurlijk alles behalve normaal.
Ik vraag aan mijn dochter of ze bang is als ze alleen op straat loopt. Ze is niet bang, zegt ze, maar wel heel alert. En ze vindt het vreselijk als ze, op welke manier dan ook, wordt lastiggevallen. Laatst liep een jongen minutenlang ‘schatje’ sissend naast haar. Ik vond het nogal intimiderend toen ik dat hoorde, maar zij is niet eens verbaasd dat het gebeurt. Al haar vriendinnen maken dit mee, zegt ze. Ze weten dat in de bus, op het station, als ze op straat lopen, in de rij voor de kassa staan, in het park hardlopen, overdag of ‘s avonds, er altijd wel iemand is die een opmerking maakt, naroept of ‘per ongeluk’ met zijn hand hun lichaam ergens aanraakt.
Meisjes helpen meisjes
Het is vreselijk dat meisjes al jong leren dat dit soort praktijken gebeuren en ze zich er dus tegen moeten wapenen. Terwijl het natuurlijk de omgekeerde wereld is want hoezo zorgen we er niet voor dat meisjes (en vrouwen) wel veilig over straat kunnen? Hoe kan ik zorgen dat mijn dochter en haar vriendinnen het niet normaal gaan vinden dat ze hun eigen verantwoordelijkheid moeten nemen om niet lastiggevallen te worden? Dat ze het niet normaal gaan vinden om met elkaar te bellen als ze alleen over straat lopen, of appjes sturen als ze thuis zijn, of een bus haarlak in hun zak hebben om mee te sprayen als dat nodig is.
Mijn dochter zegt dat op social media jonge meisjes wereldwijd hierover met elkaar in gesprek gaan. Dat ze zich bewust zijn dat het gebeurt, en dat ze laten weten hoe ze elkaar kunnen helpen. Dat als ze zien dat als een meisje bang is als ze alleen over straat loopt, of lastig wordt gevallen, ze even checken of alles oke is. En dat gaat niet met heel veel bombarie, maar heel subtiel. ‘Vaak doen we gewoon alsof we de ander kennen’, zegt mijn dochter. ‘We’ve always got each other’s backs’, zeg maar.’
Gezien en geholpen worden
Ik ben verbaasd over de daadkracht van jonge meiden. Dat ze elkaar zien, signaleren, steunen en daardoor sterker maken. Maar nog belangrijker is: hoe kunnen we zorgen dat we allemaal de meisjes die lastig worden gevallen zien en kunnen helpen? Verandering begint met bewustwording. Erover praten is belangrijk. Laten zien dat je kunt helpen ook. Op Stand Up Intenational staat hoe je ongewenst gedrag kunt signaleren en wat je kunt doen. En misschien moeten we de hashtag #Ialwaysgotyourback in het leven roepen om onze dochters, nichtjes, buurmeisjes, vriendinnen, echtgenoten, moeders en al die vrouwen om ons heen te laten weten: we zien je, we helpen je.
