Als het goed is komt er binnen niet al te korte tijd een nieuwe wet waarin ongewenst seksueel geweld strafbaar wordt. Geweldig natuurlijk, want te vaak komen daders van zedenzaken bij gebrek aan bewijs van dwang vrij. maar hoe voeden we daar onze pubers in op?
Aan tafel heb ik het met mijn pubers over de nieuwe wet. Ze vinden het goed dat die er komt. Ze snappen heel goed dat seks tegen je zin niet kan en dat je daarvoor gestraft moet worden. Hoe dat in de praktijk moet, daar hebben ze geen idee van. En ik eerlijk gezegd ook niet.
Wetsvoorstel seksueel geweld: hoe voeden we hier onze pubers in op?
Straks als mijn pubers zich in die heerlijke wereld van liefde storten moeten ze dus, willen ze geen gedoe achteraf krijgen, aan hun bedpartner vragen of hun ‘ja’ nog steeds een ‘ja’ is. Dat lijkt me nogal een gedoe. Het is al een gehannes die eerste sekspartijtjes, laat staan dat je er dan ook nog aan denkt, op het moment dat HET gaat gebeuren, nog even die vraag te stelt. Begrijp me niet verkeerd, ik ben heel erg voor dit wetsvoorstel en zie het liever vandaag dan morgen ingevoerd worden, maar ik vind, of nee, het lijkt me ook een gedoe.
Als ik terugdenk aan mijn eerste keer was het één die in de boeken kon. Want het was met iemand die ik leuk vond, en hij mij ook, we waren alleen thuis, en we hadden alle tijd en ruimte om te experimenteren. Hoe zou dat zijn geweest als ik de hele tijd had moeten denken om die vraag te stellen? Was het dan nog zo leuk geweest? Of romantiseer ik het nu vooral en doet zo’n vraag niks af aan een heerlijke vrijpartij?
Nee is nee
Maar als die wet er komt, dan moet ik ervoor zorgen dat mijn pubers weten wat ze moeten doen. Net zoals ik ze voorlicht over hoe dat allemaal werkt bij die andere sekse, dat was overigens wel het deel van de voorlichting waarbij mijn pubers gillend wegrenden, soa’s en gebruik van condooms , moet ik ze dus ook vertellen dat ze duidelijk moeten zijn. Nu roep ik om de haverklap al tegen mijn pubers dat ‘nee’ altijd een ‘nee’ is. Ook was het eerst een ‘ja’, ook al ligt er iemand bloot naast je of ben je zelf bloot, als jij of de ander niet wil, dat houdt het feest op. Maar het zeggen is iets anders dan het vastleggen, want bewijs is nodig.
Als de nieuwe wet ingevoerd wordt dan betekent dat er een grotere verantwoordelijkheid komt te liggen bij de mensen die, even heel plastisch gezegd, een seksuele daad aangaan. Als de ander tijdens die seksuele handelingen niet helder communiceert, moet je onderzoeken of bij de ander wel sprake is van vrijwilligheid. Een afwerend gebaar of afhoudende houding is hoogst waarschijnlijk een signaal dat je bedpartner niet wil. En als je daar dan niets mee doet, dan kun je dus strafbaar zijn.
In de praktijk
De definitie ‘onvrijwillige seks’ is ook best ruim. En op verschillende manier interpreteerbaar. Nu moeten pubers, die al niet een geweldig werkend brein hebben, op grond van omstandigheden en feiten inschatten of de ander het nu uit vrije wil doet of niet.
In de Volkskrant legt advocaat Bart Swier het zo uit: ‘Neem de volgende hypothetische situatie: een man en een vrouw ontmoeten elkaar in de kroeg, gaan flink aan het bier en als ze allebei twaalf pils op hebben belanden ze samen in bed. Als de vrouw de volgende dag wakker wordt met een kater en denkt: ‘o jee, hoe kom ik hier, dit wilde ik eigenlijk niet?’, kan ze de man dan aanklagen? Omdat hij had kunnen weten dat ze te dronken was om te beseffen wat ze deed?’ Kijk, daar ga je al. De kans dat een van mijn pubers dronken in een bed belandt is redelijk groot. Kunnen ze dan na afloop aangeklaagd worden?
Landelijk officier van justitie Eva Kwakman is daar niet zo bang voor. In datzelfde Volkskrant artikel benadrukt ze het onderscheid tussen strafbaarheid en bewijsbaarheid. ‘Een beschuldiging van aanranding of verkrachting kan alleen tot een veroordeling leiden als daar voldoende bewijs voor is.’ Maar ja, als mijn pubers niet willen en toch seks hebben omdat ze niet duidelijk genoeg waren en dat niet aantoonbaar is dan gaat de dader alsnog vrij uit.
Einde gesprek
Het blijkt maar dat een wet als deze best ingewikkeld is in uitvoering. Ik vraag aan mijn pubers hoe zij dat in de praktijk denken te doen? De jongste loopt van tafel, ‘Hier heb ik echt geen zin in, hoor’, de oudste pakt het praktisch aan. Die zou gewoon een telefoon erbij pakken en de ‘ja’ opnemen. Makkelijk toch? Ik begin een heel verhaal over verhit raken en niet weten wat je doet en dat je hoofd als je aan het vrijen bent nog chaotischer werkt dan normaal. Dat je niet meer goed kunt denken. En dat je dan niet alleen moet onthouden om een condoom erbij te pakken, maar dus ook die telefoon. Nu staat hij ook op en loopt weg. Einde gesprek. Misschien dat ik alleen maar beren op de weg zie en draaien mijn pubers hun hand er niet voor om om dit soort zaken tot hun standaard sekspakket te maken. Tot die tijd herhaal ik mijn mantra maar: gebruik een condoom, en ja is ja en nee is nee. Hoop dat dat een beetje zoden aan de dijk zet.
