Martine stoort zich erg al die excellente, high potential en andere plusprogramma’s op school. Net of iedereen een uitblinker moet zijn. Een gewoon diploma is toch al mooi genoeg?
Die eersteklasser van mijn vriendin heeft het maar moeilijk. ‘Ach joh’, zei ik, ‘Het is voor iedereen even wennen.’ Het is een slim kind en nog niet heel hard aan het puberen, dus dat zal toch best gaan? Mijn vriendin keek gepijnigd. Want het is niet wiskunde of Frans dat haar de das omdoet, het is het Cambridge Engels. Hoezo doet ze Cambridge Engels?, vroeg ik.
Ik ken mijn vriendin een beetje. Zij en de vader van het arme kind zijn zelf zo Hollands als het maar kan zijn. Er zijn geen plannen om te verhuizen naar het buitenland en voor denken aan carrière in het buitenland is het echt te vroeg. Maar de halve groep acht inclusief de BFF ging het doen. Want dat Engels is namelijk ‘nuttig voor later’. Het kind sprak niet eens Engels toen ze op school kwam. Dat was door overspannen leraren en andere ellende in groep 8 een beetje bij ingeschoten. Dus het arme meisje werkt zich een slag in de rondte.
Cambridge Engels, Chinees als achtste vak en ach, doe er ook nog maar een cursus Spaans bij. En als het even kan graag in de vijfde klas alvast colleges volgen op de universiteit. Het liefste natuurlijk in een of andere exacte wetenschap. Want we moeten de kinderen natuurlijk wel blijven uitdagen. Die scholen willen maar graag laten zien dat ze niet opleiden voor de middelmaat. Het moet excellent en geweldig zijn, want zo alleen maak je kans op een plek op een prestigieus college.
De school van mijn zoon heeft er ook een handje van. Elk kwartaal komt weer die mail met de vraag of hij extra lessen Chinees of Spaans wil volgen. Ze hebben er bovendien een honoursprogramma voor wie hoger dan gemiddeld een acht staat. Voor de vorm vraag ik altijd maar of wil meedoen, maar het antwoord laat zich altijd raden. Hij gaat liever voetballen.
Ik snap heel goed dat er kinderen zijn die dat allemaal prima kunnen, die zo slim zijn dat ze het vwo al blowend, zuipend en met twee vingers in hun neus halen. Zonder ooit maar een boek opengeslagen te hebben. Misschien hebben die iets meer uitdaging nodig. Mijn kind hoort daar niet bij.
Door al die excellentie-onzin krijgen dit soort kinderen, zoals mijn zoon en die dochter van mijn vriendin het gevoel dat ze niet genoeg zijn. Want als scholier moet je toch ook al bouwen aan het CV. Zonder excellente cijfers, bestuurszetel in de leerlingenraad of deelname aan debatwedstrijden, geen plekje op dat prestigieuze college in het buitenland waar je in de vierde al op voorsorteert en waar je met een ‘gewoon’ vwo-diploma met een keurige cijferlijst never nooit op kunt komen.
Ik kan me voorstellen dat kinderen bij wie je de lat net iets te hoog legt hierdoor gaan afhaken. Wegens te moeilijk, wegens faalangst, of op hun vijftiende al burn out. Want zij hebben het weliswaar niet op de basisschool meegemaakt hoe lastig het is als je het allemaal niet kunt bijbenen. Hoe idioot is het als je je dom voelt op het vwo, terwijl je ieder jaar toch gewoon overgaat om vervolgens te slagen met een 5 op je cijferlijst. Ik teken ervoor als dat die van mij gewoon lukt.
Dan maar niet naar een prestigieus college. Misschien wel beter ook, want enig idee hoe duur dat is?
