De oplossing voor studiekeuzestress: leer je puber kiezen

De dochter van Marloes moet een studie kiezen en heeft géén idee. De keuze is namelijk ‘reuze’ en dat maakt het er niet makkelijker op. 

Als je net als ik ook een puber hebt die een vervolgopleiding moet kiezen, dan herken je het beeld wel van collega-ouders die met een onwillige puber in hun kielzog door de gangen van een mbo of hbo sjokken. Want vmbo, havo of vwo alleen is niet meer genoeg om kans te maken op een beetje leuk werk later, dus er moet iets gekozen worden. Maar de puber is er ook nog helemaal niet klaar voor. Er is namelijk zó ontzettend veel te kiezen.

Elke mbo, hbo en universiteit heeft er de afgelopen jaren allerlei fancy studierichtingen bijgekregen en mikken op de beroepen die kinderen later willen uitoefenen. Je hebt opleidingen om DJ, acteur of rockster te worden, of organisator van gametoernooien (ja, dat bestaat echt). Geen droom te gek of er is wel een opleiding voor. Want wie wil er nou niet de hele dag gamen of socials bijhouden?

De keuze is -kortom- reuze en dat werkt juist verlammend. Na weer zo’n ronde open dagen aflopen, verzuchtte mijn dochter dat ze het ‘nu helemaal niet meer’ weet. Want ging ze nou de zorg in, of het onderwijs? Of een mediaopleiding volgen? Hoe meer suggesties ik doe, hoe wanhopiger ze gaat kijken. En als op zo’n open dag een aardige docent of studenten van een opleiding tegen haar aan staat te praten, zie ik haar verstarren als een konijn dat in een paar koplampen kijkt. En ze zucht heel diep als ik haar in zo’n gesprekje aanmoedig iets te zeggen of zelf een vraag te stellen.

De keuze is reuze

“Hoe weet ik nou of ik het juiste kies”, verzuchtte ze laatst. Want het probleem is niet alleen dat de keuze ‘reuze’ is, maar ook nog eens of de uitverkoren opleiding tot een goed einde gebracht kan worden. Want op een DJ-opleiding ben je niet alleen aan het DJ’en en op een toerismeschool mag je niet alleen reizen. Je krijgt ook Nederlands, Engels en statistiek. En je moet lange papers schrijven in correct Nederlands. Hoewel straks de studiefinanciering terugkomt, is een diploma wel een voorwaarde om de kosten niet allemaal terug te hoeven betalen.

Als ouders en middelbare scholen doen we dan ook erg ons best om het kiezen voor de pubers gemakkelijk te maken. We lopen niet allen open dagen af, we nemen studiekeuzetesten af en gooien iedere dag succesvolle voorbeelden op de pubers. Zoals van die leuke buurjongen die na een opleiding aan het college om de hoek heel fijn in de zorg werkt en de dochter-van-vrienden die nu als kok werkt in het hipste restaurant van de stad.

Thea studeert techniek

We kunnen verlangen naar vroeger, toen je als havist kon kiezen tussen secretaresse en stewardess of Thea studeert techniek. Of als je nog niet wist wat je na de mavo ging doen, ‘dan maar’ de havo ging, in plaats van naar meao of mts. En als je bèta op het vwo was, ging je gewoon naar ‘Delft’ of ‘Enschede’ en ging je als alfa rechten, geschiedenis of een studeren.

Of we leren onze pubers kiezen uit die zee van mogelijkheden en omgaan met die keuzestress. Wat betekent dat je inderdaad in gesprek blijft over ‘Wat wil je worden?’, en als ze dat weten: ‘Hoe denk je dat je daar komt?’ En blijf daarbij voorbeelden geven, tot ze inderdaad helemaal gek van je worden.

Een studiekeuze is namelijk niet iets dat je puber zelf maar moet uitzoeken, maar ook -net als leren de kamer op te ruimen- iets waarbij je hem moet helpen. Bijvoorbeeld door vragen te stellen, maar ook door voorbeelden te geven of door hem of haar inderdaad mee te sleuren naar een open dag. Of, nog beter: te leren ervaren hoe het is om ergens te werken of leren. Zo kan je puber op veel opleidingen een dagje ‘proefstuderen’, zodat hij kan ondervinden hoe het is om in de klas te zitten.

En blijf vragen stellen. Zo leer je je puber nadenken over wat te kiezen. Want eenmaal op die opleiding, krijg je nog meer keuzes voorgeschoteld. ‘Je kunt altijd nog switchen na het basisjaar’, hoor ik de enthousiaste voorlichter zeggen. Ik hoorde mijn dochter maar nog een keertje heel diep zuchten. Gelukkig hebben nog een jaar te gaan tot het eindexamen.

Vragen die je je puber kunt stellen over zijn studiekeuze:

  1. Waar ben je heel erg trots op? Hoe voelde je je toen je dat aan het doen was?
  2. Noem iets wat er in jouw ogen is gelukt? Wat heeft jou daarbij geholpen?
  3. Wat zou je willen uitproberen om te laten zien wat jij kunt?
  4. Hoe stel je je een opleiding voor?
  5. Wie ken je die deze opleiding/dit beroep doet en zou je daarover wat vragen kunnen stellen?
  6. Met wat voor mensen ga je graag om?
  7. Waar doe je graag moeite voor?
  8. Wat is jouw beste eigenschap?
  9. In welke vakken ben je goed?
  10. Hoe zie je jezelf over vijf jaar?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

We spammen niet! Lees ons privacybeleid voor meer info.

Advertentie

Heb je ons huiswerkhandboek al besteld?

Ook leuk:

Gezellig, al die vrienden van je puber over de vloer

De vrienden van de zoon van Saskia verzamelen zich bijna wekelijks in haar woonkamer. En ja, ze kan niet anders zeggen dat het stuk...

9 Whatsapp-gesprekken tussen ouders en pubers; het blijft leuk

We blijven ervan genieten, de whatsappjes van onze pubers. Omdat ze zo heerlijk grappig zijn. En wij onszelf ook van onze leukste kant kunnen...

35 reden waarom puberjongens zo ontzettend aandoenlijk zijn

Onze lieve puberzonen; soms zijn ze niet te hebben en willen we ze het liefst achter het behang plakken, maar meestal zijn ze gewoon...

Schokkend! Puber komt wel heel makkelijk aan sigaretten

Wij moeten er niet aan denken dat onze pubers gaan roken. Maar mochten ze het ooit van plan zijn, dan hoop ik toch niet...

Pubers willen deze zomer allemaal een gigantisch opblaasbaar dier

Onze pubers zeuren er nu al dagen om, om deze super opblaasbare dieren. Het ziet er leuk uit allemaal, maar wij houden ons hart...

Nooit heb ikzelf de dood gevreesd, tot de dag dat jij werd geboren

Gisteren was het Wereld Autisme Dag en deze dag was ook het begin van een week die in het teken staat van autisme. Trendwatcher...

34 obstakels die liggen tussen je puber en huiswerk

Ja, je puber heeft huiswerk. Maar er zijn natuurlijk allerlei obstakels die overwonnen moeten worden voordat je puber er eindelijk aan gaat beginnen.  #1 Na...

13 situaties die je als moeder van een puberdochter meteen herkent

Heb je thuis een of meerdere puberdochters? Dan moet je in ieder geval een of meer van deze foto's herkennen. Ze hebben vaak haast ...

Geef je pubers een dagje (of twee) vrij… van hun ouders

Martine moet vaak praten als Brugman om de puber thuis te houden. Doodmoe wordt ze ervan. Gelukkig is er verlossing... Net als jullie blijven wij...

Creepy: school hangt camera’s op in de klas zodat kinderen blijven opletten

In China zijn ze al niet zo van de privacy, maar deze school in Hangzou gaat wel heel ver. In de klas hangen camera's...

‘Doe die scholen open, en vlug een beetje’

Niet alleen om de leerachterstanden in te lopen, maar ook voor de mentale gezondheid van onze pubers zouden de scholen weer heel snel open...

Buiten chillen met je vrienden, dat hóórt gewoon bij de puberteit

Sara maakte voor de krant een reportage over in parken chillende pubers en kreeg het het met ze te doen. Deze generatie pubers kan...

Eindexamen en corona; pubers maken zich er best wel druk om

De dochter van Saskia doet dit jaar eindexamen. Ze was de dagen al aan het aftellen, want eindexamen gehaald betekende immers dat Het Leven...