De oplossing voor studiekeuzestress: leer je puber kiezen

De dochter van Marloes moet een studie kiezen en heeft géén idee. De keuze is namelijk ‘reuze’ en dat maakt het er niet makkelijker op. 

Als je net als ik ook een puber hebt die een vervolgopleiding moet kiezen, dan herken je het beeld wel van collega-ouders die met een onwillige puber in hun kielzog door de gangen van een mbo of hbo sjokken. Want vmbo, havo of vwo alleen is niet meer genoeg om kans te maken op een beetje leuk werk later, dus er moet iets gekozen worden. Maar de puber is er ook nog helemaal niet klaar voor. Er is namelijk zó ontzettend veel te kiezen.
Elke mbo, hbo en universiteit heeft er de afgelopen jaren allerlei fancy studierichtingen bijgekregen en mikken op de beroepen die kinderen later willen uitoefenen. Je hebt opleidingen om DJ, acteur of rockster te worden, of organisator van gametoernooien (ja, dat bestaat echt). Geen droom te gek of er is wel een opleiding voor. Want wie wil er nou niet de hele dag gamen of socials bijhouden?

De keuze is -kortom- reuze en dat werkt juist verlammend. Na weer zo’n ronde open dagen aflopen, verzuchtte mijn dochter dat ze het ‘nu helemaal niet meer’ weet. Want ging ze nou de zorg in, of het onderwijs? Of een mediaopleiding volgen? Hoe meer suggesties ik doe, hoe wanhopiger ze gaat kijken. En als op zo’n open dag een aardige docent of studenten van een opleiding tegen haar aan staat te praten, zie ik haar verstarren als een konijn dat in een paar koplampen kijkt. En ze zucht heel diep als ik haar in zo’n gesprekje aanmoedig iets te zeggen om dan zelf maar een vraag te stellen.

De keuze is reuze
“Hoe weet ik nou of ik het juiste kies”, verzuchtte ze laatst. Want het probleem is niet alleen dat de keuze ‘reuze’ is, maar ook nog eens of de uitverkoren opleiding tot een goed einde gebracht kan worden. Want op een DJ-opleiding ben je niet alleen aan het DJ’en en op een toerismeschool mag je niet alleen reizen. Je krijgt ook Nederlands, Engels en statistiek. En je moet lange papers schrijven in correct Nederlands. Hoewel straks de studiefinanciering terugkomt, is een diploma wel een voorwaarde om de kosten niet allemaal terug te hoeven betalen.

Als ouders en middelbare scholen doen we dan ook erg ons best om het kiezen voor de pubers gemakkelijk te maken. We lopen niet allen open dagen af, we nemen studiekeuzetesten en gooien iedere dag wel succesvolle voorbeelden op de pubers. Zoals van die leuke buurjongen die na een opleiding aan het college om de hoek heel fijn in de zorg werkt en de dochter-van-vrienden die nu als kok in het hipste restaurant van de stad werkt.

Thea studeert techniek
We kunnen verlangen naar vroeger, toen je als havist kon kiezen tussen secretaresse en stewardess of Thea studeert techniek. Of van de mavo naar de havo ging, of naar meao of mts. En als je bèta op het vwo gewoon naar ‘Delft’ ging en bèta’s rechten of geschiedenis ging doen. Of we leren onze pubers kiezen uit die zee van mogelijkheden en omgaan met die keuzestress. Wat betekent dat je inderdaad in gesprek blijft over ‘Wat wil je worden?’, en als ze dat weten: ‘Hoe denk je dat je daar komt?’ En blijf daarbij voorbeelden geven, tot ze inderdaad helemaal gek van je worden.

Een studiekeuze is namelijk niet iets dat je puber zelf maar moet uitzoeken, maar ook -net als leren de kamer op te ruimen- iets waarbij je hem moet helpen. Bijvoorbeeld door vragen te stellen, maar ook door voorbeelden te geven of door hem of haar inderdaad mee te sleuren naar een open dag. Of, nog beter: te leren ervaren hoe het is om ergens te werken of leren. Zo kan je puber op veel opleidingen een dagje ‘proefstuderen’, zodat hij kan ondervinden hoe het is om in de klas te zitten.

En blijf vragen stellen. Zo leer je je puber nadenken over wat te kiezen. Want eenmaal op die opleiding, krijg je nog meer keuzes voorgeschoteld. ‘Je kunt altijd nog switchen na het basisjaar’, hoor ik de enthousiaste voorlichter zeggen. Ik hoorde mijn dochter maar nog een keertje heel diep zuchten. Gelukkig nog een jaar te gaan voor het eindexamen.

Vragen die je je puber kunt stellen over zijn studiekeuze:

  1. Waar ben je heel erg trots op? Hoe voelde je je toen je dat aan het doen was?
  2. Noem iets wat er in jouw ogen is gelukt? Wat heeft jou daarbij geholpen?
  3. Wat zou je willen uitproberen om te laten zien wat jij kunt?
  4. Hoe stel je je een opleiding voor?
  5. Wie ken je die deze opleiding/dit beroep doet en zou je daarover wat vragen kunnen stellen?
  6. Met wat voor mensen ga je graag om?
  7. Waar doe je graag moeite voor?
  8. Wat is jouw beste eigenschap?
  9. In welke vakken ben je goed?
  10. Hoe zie je jezelf over vijf jaar?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

We spammen niet! Lees ons privacybeleid voor meer info.

Advertentie

Als het op financiën aankomt, zijn pubers zowel grenzeloos inventief als naïef. Dus daar valt nog wel wat opvoeding tegenaan te gooien. In ons nieuwe boek leggen we uit hoe je dat kunt doen

Ook leuk:

Wij schreven een sinterklaasgedicht voor je puber dat je kunt copy-pasten

Lief puberkind (of vul naam in), Het is weer tijd voor een gedicht van deze Sint. Je bent geweldig leuk, daar niet van, maar dit is de...

Voor het eerst geen sinterklaas vieren, dat is best gek

Saskia vierde vol enthousiasme jarenlang sinterklaas met haar gezin. Met cadeaus, gedichten, surprises en zelf gebakken pepernoten. Maar dit jaar hoefde het niet zo...

Bereken hier je officiële pubermoeder-leeftijd

Pubers, ze bezorgen je grijze haren, rimpels en in sommige gevallen een alcoholprobleem. Als veertigers zien we er al niet meer zo fris en...

Stoer! De 15-jarige Sebastien gaat gewoon op hakken naar school

Afgelopen 8 december was het Paarse Vrijdag: een dag in Nederland waarbij er op veel Nederlandse scholen extra aandacht was voor de acceptatie van...

Waarom Famke Louise, het meisje van ‘Op me monnie’, een goed voorbeeld voor pubermeisjes is

Mijn dochter heeft het al weken, zo niet maanden, over FamkeLouise. Eerlijk gezegd dacht ik eerst dat ze het over een nieuwe vriendin had,...

Pas op: pubers spelen gevaarlijk bierspel

Dat pubers drankspelletjes is bekend. Er is nu een gevaarlijk bier-spelletje dat wordt gespeeld. Pubers belanden erdoor in het ziekenhuis. Het UMC Groningen laat via...

Twitter ontploft na artikel in New York Times over ‘dropping’

De New York Times plaatste zondag een artikel over een rare Nederlandse traditie: pubers die alleen werden achter gelaten in het bos. Ofwel: droppings....

Een baby in de klas, wat een goed idee!

Deze kinderen uit groep 8 zijn helemaal gelukkig. Ze hadden een baby op bezoek in de klas, in het kader van een project. Dat...

14 dingen die je puber als baby al had en nu nog gebruikt

Toen zoveel jaar geleden je puber werd geboren kwamen er ineens allerlei spullen in huis waar je nog nooit van had gehoord, zoals zinkzalf...

Schokkend: Amerika lijkt wel een derde wereldland op onderwijsgebied

Een tweede of een derde baan zoeken om je huur te kunnen betalen? Heel normaal voor leraren in de VS. Zij krijgen zó weinig...

Antwoord op de meest gestelde vragen van kinderen op het corona virus

Niet alleen wij hebben veel vragen over het corona virus, kinderen ook. Het Nederlands Jeugdinstituut geeft antwoord om de meest gestelde vragen van kinderen.  Mag...

Je puber eist een snipperdag. En wat zeg jij dan?

Martine hoort vaak dat ouders hun kind ziek melden onder het mom van een 'snipperdag'. Hoewel ze vermoedt dat haar pubers zo'n ziekmelding juichend...

21 slimme (en domme) dingen die achtstegroepers roepen over de Citotoets

Volgende week begint de Citotoets eindtoets voor heel veel achtstegroepers. Zo ook de jongste van Marloes -in woord en gebaar ook al een echte...