Black Friday en Cyber Monday, de offline en online uitverkoop, is vooral gebaseerd op slimme marketing. Hoe wapen je pubers tegen al dat aanbiedingengeweld?
Dit jaar valt Black Friday, de dag van de totale koopgekte, op vrijdag 29 november. Voor wie niet weet wat Black Friday is: het is de dag waarop veel winkels en webshops korting geven op allerlei producten. Het is overgewaaid uit Amerika, waar mensen de dag na Thanksgiving Day, op vrijdag, vrij zijn. Het wordt ook wel gezien als de dag om te beginnen met je kerstinkopen, want alles is lekker goedkoop. Ook in Nederland wordt zo’n dag gezien als het walhalla voor inkopen voor die dure decembermaand.
De hele maand sale
Black Friday begint overigens al veel eerder. Begin november zag ik de advertenties al langskomen. Want er zijn pre-Black Friday deals, inschrijven voor Black Friday-aanbiedingen, wacht niet tot Black Friday-koopjes, of begin nu alvast met Black Friday-voordeeltjes. En zo verandert bijna de hele maand november in een zogenaamde uitverkoop.
Inderdaad, een zogenaamde uitverkoop. Om toch goede deals aan te kunnen bieden, passen winkeliers hun prijs vlak voor Black Friday aan om zo een hogere korting aan te kunnen bieden. Sinds vorig jaar is er een nieuwe wet. Verkopers moeten de laagste prijs in de afgelopen 30 dagen gebruiken voordat ze er korting op rekenen. Dus als een wasmachine 3 weken geleden nog voor 899 euro te koop was, mag een winkel een aanbieding niet voorspiegelen als ‘van 999 euro, nu voor 699 euro’.
Dat gaat nog niet overal goed, en zijn er nog steeds veel nepkortingen, blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond. Bij MediaMarkt was de Samsung 50QN92A Neo QLED televisie in de aanbieding van €1499 voor €849. De prijs ging vlak voor de aanbieding voor een paar dagen omhoog van €999 naar €1499. De aanbieding zou dan eigenlijk van €999 voor €849 moeten zijn. En ICI Paris XL adverteerde met 25% op veel parfums. Voor bijvoorbeeld Hugo Boss Bottled moest je €78 in plaats van €104 betalen. Een week later is de prijs aangepast naar €82 maar werd er nog steeds met €104 geadverteerd als van-prijs. De van-prijs zou eigenlijk €78 moeten zijn. (Bron: Consumentenbond)
Pubers en beloningen
Niet alleen ik word op mijn tijdlijnen van mijn social media bestookt met allerlei Black Friday-aanbiedingen, mijn pubers ook. Ze zien het ene ‘koopje’ na het andere langskomen. Ze worden de hele dag ‘uitgenodigd’ om mee te doen aan Black Friday, om vooral te gaan kopen. En pubers hebben dan het gevoel dat ze mee moeten doen. Door hun puberbrein zijn pubers heel gevoelig voor beloningen. Zodra hun winkelmandje is gevuld komt er dopamine vrij in hun hersenen waardoor ze een goed gevoel krijgen. Een aankoop, zowel online als offline, voelt voor hen dus een beloning.
Naast Black Friday is er ook Cyber Monday, de maandag na Black Friday, dat dit jaar op 2 december valt. Dat is de dag dat exclusief online winkels met hoge kortingen strooien. Ook een dag dat je alert moet zijn op wat je koopt. Omdat een online aanbieding niet per se ook een aanbieding is.
Praten met je puber
De valkuilen van een dag als Black Friday en Cyber Monday is iets wat je met je puber moet bespreken. In ons boek Kun jij dat wel betalen? laten we zien dat financiële opvoeding ook daarover gaat. Wat ziet je puber online aan marketing trucjes voorbij komen? En dan niet alleen op Black Friday, maar elke dag. Wat betekent een aanbieding? En is het wel echt een aanbieding? Ga daarover in gesprek met je puber.
En leg dan ook meteen uit dat er op dagen als deze oplichters bezig zijn. De ACM en de politie voeren dezer dagen ook campagne tegen nepwebshops en andere oplichters. Tijdens een koopjesfestijn als Black Friday vallen deze ‘te mooi om waar te zijn’-aanbiedingen wellicht minder op. Ook kun je op zo’n website onder tijdsdruk worden gezet om snel te kopen. Daardoor doen je pubers wellicht minder goed onderzoek naar de betrouwbaarheid van de webshop.
Praten helpt dus, en uitleggen ook. Is de puber er desondanks toch ingestonken, wordt dan niet boos, maar laat hem/haar wel op de blaren zitten. Er is namelijk geen beter geld dan leergeld. Maar we hopen natuurlijk wel voor onze pubers dat de miskoop niet teveel kostte.
